معرفی فیلم مردان ایکس: روزهای آینده گذشته X-Men: Days of Future Past 2014

(نقد و برسی در ادامه مطلب)

منتقد: جیمز براردینلی- امتیاز ۸.۸ از ۱۰ (۳.۵ از ۴)    

«مردان ایکس: روزهای آینده گذشته»، دست‌کم در یک تعریف سنتی، یک فیلم ابرقهرمانی به نظر نمی‌‌آید.

Director: Bryan Singer

این فیلم از صحنه‌های اکشن برخوردار است، امّا بسیاری از صحنه‌ها بیهوده به نظر می‌رسند. مبارزات به قتل‌عام‌هایی تبدیل می‌شوند که در آنها «آدم خوب‌ها» مقصّر خونریزی واقع می‌شوند.

  Hugh Jackman                               Jennifer Lawrence                               James Mcavoy                 

یک نفخۀ آخرالزمانی بر فضای فیلم مستولی است، به نحوی که هر لحظه احساس می‌شود این نفخه فرود خواهد آمد و همه چیز را محو خواهد کرد.

از زمان ساخت فیلم شوالیۀ تاریکی برمی‌خیزد تاکنون در هیچ فیلمی چهره‌های قهرمانی مأنوس [با بیننده] چنین مسیر شوم و غیرمتعارفی را در پیش نگرفته‌اند.

کارگردان این فیلم، برایان سینگر، که چهارده سال پیش برای اولین بار این شخصیت‌ها را به روی پرده آورد، برای استفادۀ مجدد از امتیاز مردان ایکس، کابوس یک عاشق خستگی‌ناپذیر را به طرز استادانه‌ای دستمایۀ خلق اثر خود قرار داده است.    

«مردان ایکس: روزهای آینده گذشته» بیش از آنکه فیلمی اکشن بر اساس یک کتاب مصور باشد یک فیلم علمی تخیلی است.

تأثیرگذاری فیلم نابودگر و همچنین، ماجراهای «دکتر هو/Doctor Who» و «پیدایش دالک‌ها/Genesis of the Daleks » بر روی این فیلم به سادگی آشکار است.

مردان ایکس، که در سال جنگ‌زدۀ ۲۰۲۳ گرفتار شده‌اند، در معرض نابودی به دست «قراولان/The Sentinels» قرار می‌گیرند. قراولان موجودات جنگی گوش‌به‌فرمانی هستند که تنها برای رسیدن به یک هدف ساخته شده‌اند: نابود ساختن موجودات جهش‌یافته و همۀ کسانی که آنها را یاری و پشتیبانی می‌کنند.زمین به میدانی بزرگ برای کشتار تبدیل شده است.

مردان ایکس، که از شکست‌ دادن قراولان ناتوانند، همۀ امید خود را به موفقیتِ آخرین تلاش مذبوحانۀ خود بسته‌اند: اینکه یکی از افراد خود را به زمانی در گذشته بازگردانند تا از خلقت قراولان جلوگیری کند.

گزینۀ آنها برای این کار وولورین (با بازی هیو جکمن) است و عملاً معلوم می‌شود که مشکل وی ایستادن در برابر یک بیمار روانی به نام بولیوار تراسک (با بازی پیتر دینک لیج)، سازندۀ قراول، نیست بلکه مشکل او دست‌یافتن به نسخۀ ۱۹۷۳ چارلز خاویر (با بازی جیمز مک آووی) و مگنتو (با بازی مایکل فاسبندر) است تا این دو با همکاری با یکدیگر آینده را نجات دهند.

مستیک (با بازی جنیفر لارنس)، که پوست بدنش آبی است و از قدرت تغییر شکل برخوردار است، در مرکز توجه قرار می‌گیرد. لازم است جلوی او گرفته شود تا نتواند تراسک را بُکشد، چون در غیر این صورت، آینده [ی انسان‌ها] را نابود می‌سازد.

برداشت خاویر از این موضوع این است که باید او را متقاعد ساخت و او را از ارتکاب به این عمل باز داشت. برداشت مگنتو از این موضوع این است که باید او را نابود ساخت تا نتواند به چنین اقدامی دست بزند. از سوی دیگر، برای لوگان، که در وسط این دو گرفتار شده است، هر لحظه شرایط ناامیدکننده‌تر می‌شود.    

اگر بگوییم که طرح داستان «مردان ایکس:روزهای آینده گذشته» طرحی «ثَقیل» است سخنی به گزافه نگفته‌ایم. این داستان از آن دست طرح‌ها نیست که بتواند تنبلی فکری را توجیه و ارضا کند.

داستان های سفر در زمان همواره مشکل‌آفرین بوده‌اند،حتی آنهایی که بر اساس قواعد نهادینه‌شده‌ای ساخته می‌شوند.

انبوهی از صحنه‌های جنگی و اکشن وجود دارد امّا به استثنای یک سکانس طنزآمیز، که موجود جهش‌یافتۀ تند و تیزی را به نام سریع نقره ای (با بازی اوان پیترز) به تصویر می‌کشد، اکثر صحنه‌های فیلم مملو از حس ناامیدی است. هیچ لحظۀ باشکوهی که از پیروزی ناشی شود وجود ندارد.

پیروزی نهایی بیش از آنکه نتیجۀ به خاک مالیده شدن بینی آدم‌بدها باشد نتیجۀ شرایطی وجودی [= از قبل موجود] است.حتی یک شخصیت منفی وجود ندارد که به راحتی قابل شناسایی باشد.

در سال ۲۰۲۳ قراولان شنل می‌پوشند امّا نابودگرانی سرسخت‌ و ماشین‌هایی بی‌رحم و بی‌وجدان هستند. در سال ۱۹۷۳ و برحسب زمان می‌توان تِراسک، مگنتو ، مستیک یا حتّی خاویر را در نقش ضدقهرمان دید، امّا همۀ اینها دلایلی مشروع برای رفتار خود دارند.

تِراسک به دنبال صلح و آرامش است؛ مگنتو برای رهایی همنوعان خود می‌جنگد؛ مستیک به انتقام‌جویی علیه کسانی برخاسته است که دوستانش را به قتل رسانده‌اند و خواستۀ خاویر آزاد شدن از درد و رنج است.    

در «مردان ایکس: روزهای آینده گذشته» پیامی را نیز می‌توان یافت. بنیامین فرانکلین گفته است: "آنهایی که آزادی را فدای رسیدن به امنیت می‌کنند، به هیچ‌کدام از اینها نخواهند رسید و شایستگی هیچ‌کدام را ندارند." ساخت و پذیرش قراولان نشانگر میل به صرف‌نظر کردن از آزادی برای دست یافتن به امنیت است و این کار پیامدهای مصیبت‌باری به همراه دارد.

این اولین بار، به خصوص در میان فیلم‌های علمی‌تخیلی، نیست که چنین پیامی برداشت می‌شود (به تازگی، فیلم پلیس آهنی به همین موضوع پرداخته است)، امّا سینگر بدون توسل به موعظه‌گری، در انتقال این پیام موفق بوده است.    

اگر «مردان ایکس: روزهای گذشته درآینده» ضعفی داشته باشد در جلوه‌های ویژۀ فیلم است. لحظاتی وجود دارد که در آنها تصاویر تولید شده به وسیلۀ رایانه نامرتب و تصنعی می‌شوند.

این موضوع به خصوص در صحنه‌هایی که ورزشگاه RFK و کاخ سفید را به تصویر می‌کشند مشهود است. این صحنه‌ها بیشتر شبیه برش‌های موجود در بازی‌های ویدئویی به نظر می‌رسند تا تصاویری واقعی که از موقعیت‌هایی واقعی گرفته شده‌اند.

این موارد احتمالاً در فیلمی با بودجۀ کمتر و با مشخصات کیفی پایین‌تر قابل اغماض باشد، امّا در فیلمی با این ابعاد نمی‌توان به راحتی از کنارش گذشت.    

سینگر که بعد از ده سال دوری از مردان ایکس، دوباره به سراغ آنها آمده است (آخرین ماجراجویی سینگر با مردان ایکس در سال ۲۰۲۳ در ایکس۲ بود)، مسئولیت اتمام شروعی مجدد را برعهده گرفت که با «مردان ایکس: کلاس اول» آغاز شده بود.

وی برای انجام این کار مقداری از روی دست جی. جی. آبرامز در «پیشتازان فضا» تقلب کرده است: از سفر در زمان و مفهوم چندگانگی هستی استفاده کن و از وجودی آشنا برای ارتباط دادن آنها بهره‌برداری کن.

در «پیشتازان فضا»، این وجود آشنا عبارت بود از شخصیتی به نام اِسپاک پِرایمِ که توسط لِئونارد نیموی خلق شده بود. در «مردان ایکس: روزهای آینده گذشته»، شخصیت وولورین است که چنین نقشی را ایفا می‌کند. در این فیلم، پروفسور ایکسِ پاتریک اِستوارت و مگنتو یان مَکلن به همراه دسته‌ای از چهره‌های آشنای دیگر نیز به عنوان امتیازاتی اضافی به ما ارائه می‌شوند.

برخی افراد فکر می‌کنند که «آخرین مقاومت» خروجی ضعیف برای بسیاری از این شخصیت‌ها بود و «مردان ایکس: روزهای آینده گذشته»، دست‌کم، باید مقداری از این نقص را جبران کرده باشد.  

سخت است بگوییم که اقبال تماشاگران به این فیلم به چه نحوی خواهد بود. تقریباً از بسیاری جهات می‌توان گفت که این فیلم برای تبدیل شدن به یک فیلم‌ پرفروش تابستانی حتی بیش از اندازه هوشمندانه است، امّا همانطور که مجموعۀ بتمن، ساختۀ کریستوفر نولان نیز به اثبات رساند، هوشمندی همیشه یک عامل تعیین‌کننده نیست.

«مردان ایکس: روزهای آینده گذشته» سومین فیلم ابرقهرمانی عرضه شده در طی کمتر از دو ماه است. این فیلم تفاوت فاحشی با اَسلاف خود دارد؛ با این حال، ممکن است خستگی و اشباع ناشی از فیلم‌های ابرقهرمانی باعث تضعیف موقعیت این فیلم در گیشه شود.

اگر چنین چیزی اتفاق بیفتد مایه تاسف خواهد بود، چرا که این فیلم تنها فیلمی است که در طی دو سال گذشته در منحصربه‌فردترین و جسورانه‌ترین ژانر ساخته شده است و برای اینکه این فیلم از ارزش دیده‌ شدن برخوردار گردد، همین یک نکته به تنهایی کفایت می‌کند.

دانلود تریلر